تعریف و تاریخچه مختصر آنژیوگرافی:
رگنگاری یا آنژیوگرافی، پرتونگاری از رگهای خونی است، بدین شکل که پس از پر کردن رگ ها از ماده ی حاجب، مشاهده و معاینه دقیق آنها امکان پذیر می شود.
این کار روشی برای تشخیص پاتولوژی فضای داخلی رگهای خونی است. این روش نخستین بار توسط پزشک پرتقالی آنتونیو اگا مونیش António Egas Moniz برای تشخیص گونههای از بیماری مرتبط با سیستم اعصاب مانند تومورهای آن به کار گرفته شد. امااکنون رادیولوژیستها و کاردیولوژیستها با استفاده ازx-ray angiography جراحیهای تهاجمی بسیار ظریفی را در سیستم گردش خونی، به خصوص شریانهای قلبی انجام میدهند.
آنژیوگرافی روندی است که دقیقترین اطلاعات ممکن از عروق را تهیه می کند.بر پایه این اطلاعات، پزشک قلب میتواند برخی از بیماریها را بدون نیاز به عمل جراحی باز، درمان کند و در صورت نیاز به عمل باز، این اطلاعات، جراح را در انجام سریع و دقیق این امر یاری رسانده و بهترین شرایط ایمنی را برای بیمار فراهم میکند. امروزه آنژیوگرافی به منظور تشخیص، به صورت سرپائی انجام میگیرد. اساس و پایه برای x-ray angiography مشابه x-rayهای معمولی است. تنها تفاوت آنژیوگرافی با x-ray در این است که اشعه X میرا شده توسط تشدیدکنندههای تصویر و نتایج تصویر با TV camera نمایش داده میشود. در سیستمهای آنژیوگرافی جدید، هر فریم از سیگنال TV آنالوگ به فریم دیجیتال تبدیل شده و در حافظه کامپیوتر ذخیره میشود.
کاربرد آنژیوگرافی:
مشخص نمودن محل و میزان انسداد سرخرگ های کرونری. آنژیوگرافی به پزشک شما کمک می کند تا بررسی نماید که آیا شما نیاز به درمانهایی نظیرآنژیوپلاستی، جراحی بای پس کرونری یا درمان دارویی دارید یا خیر؟
نحوه انجام و عوارض احتمالی:
انجام این بررسی نیاز به یک روز بستری شدن دارد ولی زمان آن دقایقی بیش به طول نمیانجامد و معمولاً بیمار بدون عارضهای خاص از بیمارستان مرخص میشود. اگر در حین عبور کاتتر، بیمار دچار مشکل شود معمولاً میتوان به سرعت داروهای لازم را به طور مستقیم به داخل قلب تزریق کرد و مشکل را رفع نمود. اگرچه آنژیوگرافی قلب معمولاً روش بیخطری است، بصورت نادر ممکن است با عوارضی چون آسیب عروق، نارسایی کلیه (به علت ماده حاجب) سکته قلبی یا مغزی همراه باشد.
آنچه بیماران باید بدانند:
در طول آنژیوگرافی چه اتفاقی رخ می دهد ؟
• معمولا پزشک شب قبل از آنژیوگرافی تعدادی قرص رقیق کننده خون به شما می دهد که لزوماً ضروری هم نیست.
• پذیرش در بیمارستان صبح روز آنژیوگرافی شما انجام می شود و شما باید ناشتا باشید.
• به طور معمول هیچ بیهوشی صورت نمی گیرد و شما بیدار هستید.
• موهای روی کشاله های ران شما توسط پرستار SHAVE (تیغ زده) می شود. اگر علاقه ای به این کار ندارید شب قبل خودتان در منزل این کار را انجام دهید.
• شما به کت لب بیمارستان می روید.
• معمولا 8 تا 10 نفر بیمار جهت آنژیوگرافی در کت لب آماده می شوند.
• وقتی نوبت شما فرارسد ، شما برروی تخت آنژیوگرافی در کنار سایر تجهیزات دراز می کشید.
• پزشک، منطقه ای را بر روی کشاله ران بیحس کرده و یک لوله نازک (کاتتر) را داخل سرخرگ شما کرده و به سمت قلب شما هدایت می کند . این امر بیش از یک نمونه گیری خون درد ندارد .
• مایع مخصوصی از طریق کاتتر تزریق می شود تا سرخرگها به شکل مطلوبی در عکسبرداری با اشعه ایکس دیده شوند .
• تصاویر اشعه ایکس متعددی با حرکت مایع در سرخرگ گرفته می شود .
• ممکن است از شما خواسته شود که نفس خود را نگه دارید یا سرفه کنید .
• با بررسی تصاویر اشعه ایکس، پزشک هرگونه مشکل موجود در سرخرگهای شما را تشخیص می دهد .
• در صورت تمایل، شما می توانید در طول و پس از زمان عمل، تصاویر اشعه ایکس را ببینید.
ممکن است من چه احساسی داشته باشم ؟
• به ندرت اندکی احساس ناراحتی در قفسه سینه باوارد شدن مایع.
• احساس نیاز به ادرار کردن.
• به ندرت احساس تهوع.
• اگر تصویری از حفره پمپ کننده اصلی قلب تهیه شود (که در دو سوم آنژیوگرافی ها تهیه می شود ) ممکن است شما احساس گرگرفتگی از سرتا پا نمایید که به مدت 20 ثانیه متعاقب مصرف مایع به طول می انجامد .
• درطول آنژیوگرافی شما بیدار هستید و دستورات پزشک را انجام می دهید.
پس از آنژیوگرافی چه اتفاقی رخ می دهد ؟
• کاتتر خارج می شود.
• یک پزشک یا پرستار فشار مستقیمی را برروی محل وارد شدن کاتتر به مدت 15 دقیقه یا بیشتر وارد می کند تا مطمئن شود که خونریزی داخلی وجود ندارد.
• پس از پاسنمان اولیه ، یک کیسه شن روی پای شما قرار می گیرد تا خونریزی صورت نگیرد.
• از شما درخواست می شود که به آرامی چند ساعت دراز بکشید .
• شما به اتاق POST CATH یا اتاق بخش مراقبت های ویژه کرونری بر می گردید.